Verslag voorgangers Atelier 24 januari 2017

VOORGANGERSATELIER 2of3bijEEN 24 januari 2017

Een verslag van Gerard Swüste

Thema: ‘De balans (of ‘balanceren’) tussen deskundigheid en creativiteit’

Inleiding van Kees Kok:

Van een voorganger kunnen een aantal deskundigheden worden verwacht. Bijvoorbeeld:

– bijbel: kennis (inhoud, overzicht, centrale thema’s), vertalingen, exegese
– teksten: lezingen, gebeden, liederen, preken; weten waar ze te vinden zijn, hoe je eventueel kunt herschrijven
– theologie: traditionele kerkelijke leer; brede religieuze visie; actualiteit, engagement
– liturgie: geschiedenis, tradities, vormen/rituelen, plaatsen, gemeente (groot/klein)
– pastoraat: onderling basispastoraat; gespecialiseerd, gericht beroepspastoraat.
– voordracht: je een houding weten te bepalen, tekst voorlezen/voordragen; contact maken met de aanwezigen

Deskundigheid is één kant. Eigenlijk wordt er ook zoiets als een anti-deskundigheid gevraagd. Bij grotere gemeenten is het wel zaak dat er deskundigen zijn. Maar bij kleinere groepen zou dat wel eens contra-productief kunnen zijn. Het voorgaan moet zeker niet iets hoogdravends of autoritairs krijgen. Het moet niet de vastgelegde voorgeprogrammeerde patronen volgen. Wel blijft enige kennis van Schrift en liturgie nodig. Maar zeker bij kleine groepen mag je ook rekenen op de steun en ervaring van gemeenteleden. Dan doe je het als het ware samen.

Het gaat bij het voorgaan niet om geleerdheid, en zeker niet om dogmatisme. Het gaat eerder om gevoel voor poëzie, poëtische taal, woorden kunnen vinden om het onzegbare ter sprake te brengen. Dat is goede taal om te leren.

De Schrift biedt geen kant-en-klaar recept voor het leven. De woorden van de Schrift moeten altijd weer staan in confrontatie met de eigen ervaring, met wat we zelf meemaken en voelen.

Verzameling van vragen en opmerkingen vanuit de groepen

– presentatie: een goede presentatie, een tekst goed voorlezen, uitnodigen tot gebed en een gebed voorlezen, uitnodigen tot stilte, voorgaan met stijl; dat zijn allemaal zaken die we nog niet echt in de hand hebben en waar we best wat scholing in zouden willen hebben.
– Schrift: leren om een goede balans te vinden bij het maken van een overweging tussen de tekst (wat staat er, wat wil de schrijver zeggen) en de actualiteit, wat er leeft onder de mensen. En tussen een al te streng leerhuis en spiritualiteit. Sommigen zeggen dat ze redelijk vertrouwd zijn met de teksten van het Nieuwe Testament, maar veel te weinig met die in het Oude Testament.
– Goed materiaal vinden voor vieringen met kinderen

– Goed materiaal vinden voor het maken van een overweging of een orde van dienst. Waar is dat te vinden? Kan de website van 2of3bijEEN daar een rol in spelen? Kunnen we liturgisch materiaal uitwisselen?
– belangrijk: de kunst van het weglaten! Overvraag je gehoor niet, wees duidelijk en to-the-point. Je hoeft niet alles in één overweging te zeggen. Je kunt ook iets bewaren voor een volgende keer.
– hoe maak je een goed gebed? hoe schrijf je een goede zegenbede?
– de voorganger heeft een eenzame positie; soms blijft zij/hij ook zitten met de vraag: was het goed of niet? Het kan raadzaam zijn om zelf je feed-back te organiseren: van te voren tegen een paar mensen zeggen dat je ze na de viering gaat vragen hoe ze het gevonden hebben.
– we hebben te weinig kennis van andere tradities;
– wees ervan bewust: het voorbereiden van een viering kost veel tijd! Je bent doorgaans over een lange periode in je gedachten bezig met een tekst. Daarom is het ook goed, dat er wat tijd zit tussen de beurten om voor te gaan.

Aanwezig waren:

Christel Bakker Mattheus Zaanstad
Martin Meulenkamp Mattheus Zaanstad
Juut Meijer Dominicus Amsterdam
Marga Groen Westfries Ekklesia
Julia van Well Antonius Utrecht
Jan Meijer De Duif
Gonny Loman Laatdiensten Alkmaar
Ad de Gruyter Haagse Dominicus
Franneke Hoeks San Salvator gemeenschap Den Bosch
Bernadette Boom-Sicking KGIJ Heemskerk
Gijs den Boer Eikske Landgraaf
Gerard Swüste Dominicus Amsterdam
Kees Kok Ekklesia amsterdam/Nieuwe Liefde
Henk Baars Haagse Dominicus